Is wijnbouw rendabel?
Er zijn nogal wat sceptici die beweren dat wijnbouw bij ons niet rendabel zou zijn. Wanneer je het niet goed doet is het natuurlijk niet rendabel, maar dat is toch met alles zo. Wie geen top-wijn kan maken kan ook geen top-prijzen vragen, wie geen goede wijn kan maken geen goede, en wie enkel een banaal wijntje produceert zal moeten genoegen nemen met een paar euro. Dan komen we uit bij de benodigde investeringen en de kostprijs van een fles wijn. Hierover doen de wildste geruchten de ronde maar wanneer men naar de achterliggende berekeningen vraagt krijgt men die niet. Vaak lijkt het er op alsof men mogelijke toekomstige concurrenten wil af schrikken.
Het is daarom goed om eens een blik over de grens te werpen. In Duitsland zijn veel wijnbouwers actief en wordt de sector ook door opleidingen, onderzoek en zelfs hogescholen en universiteiten omkaderd. Zeker de exploitatiecijfers worden daarbij ter degen onder de loep genomen. Ze zijn niet één op één op onze wijnbouw van toepassing maar wel eenvoudig transponeerbaar.
|
Arbeidskost
Wijnbouw is zeer arbeidsintensief en bijgevolg zijn de loonkosten een factor die op de kostprijs van de productie erg zwaar doorwegen. Wij behoren wat de loonkost betreft tot de duurste van de wijn-producerende landen. Om te mechaniseren zijn belangrijke investeringen in het machinepark nodig, en dan gaan de voordelen van de lagere loonkost verloren aan de hoge afschrijvingslasten per fles, tenzij men voldoende groot is.
Schaalgrootte
'Economies of scale' zijn in de wijnbouw zeker van tel. De investeringen voor het ontstelen, vinifiëren, persen en dergelijke zijn groot. Voor hobby wijngaardeniers zijn er wel goedkopere oplossingen, maar die gaan ten koste van de kwaliteit. Dit is de rede waarom nog steeds ongeveer veertig procent van de Europese wijn 'collectief' gemaakt wordt door wijnhuizen die de druiven kopen of in coöperaties. Om de, voor het maken van een goede kwaliteit noodzakelijke, installaties rendabel te maken heeft men al heel wat hectaren nodig. Kleiner kan dat ook wel maar dan wegen de kosten van de investeringen relatief zwaar op elke fles.
Schaalvergroting in de wijnbouw is onvermijdelijk. In Duitsland waren in 2003 nog meer dan 40% van de domeinen kleiner dan 1 ha. Inmiddels is dat het aandeel naar 30% gedaald. In dezelfde periode is het aandeel van de domeinen met meer dan 5 ha van 20% naar 30% toegenomen.
|
Kostprijs per flesVoeg bij de voorgaande elementen nog eens de hoge kostprijs van de grond en we komen tot de conclusie dat we nooit qua prijs kunnen concurreren met de opkomende 'nieuwe' wijnlanden. Onze wijnen kunnen nooit in de laagste prijsregionen komen en zijn derhalve in concurrentie met 'de betere' wijnen van over de hele wereld. Hierdoor zijn wij dus tot kwaliteit veroordeeld.
De economische realiteit is dat je er niet kunt overleven met een 'aanvaardbare kwaliteit', want die is zoals Hubrecht Duijker zegt “per definitie te duur”. Onze wijn moet goed zijn, heel goed!
|
* Bron: DLR
|
Maar prof. Houben zegt toch dat wijnbouw niet rendabel is?
Als professor in de toegepaste economische wetenschappen, en als samensteller van cijfers over de wijnbouw voor FOD Economie, verkondigen dat wijnbouw economisch niet interessant is en tegelijkertijd maximaal in wijnbouw investeren. Dat is toch op zijn minst gezegd 'eigenaardig'. Dat hierdoor potentiële nieuwe concurrenten worden afgeschrikt zal zeker niet de bedoeling zijn. Opzettelijk desinformatie verspreiden heeft kwalijke gevolgen.
Dat hierdoor potentiële nieuwe concurrenten worden afgeschrikt zal zeker niet de bedoeling zijn. Maar veel erger nog is het dat ook de banken de economische analyse van 'de professor/wijnbouwer' hieruit concluderen dat wijnbouw economisch niet rendabel kan zijn. En helemaal erg is het dat het Ministerie van landbouw en visserij het zal gebruiken bij het beoordelen van bouwvergunningen in landbouwgebied. Daar is economische leefbaarheid immers een voorwaarde voor het krijgen van een bouwvergunning. Wanneer een professor economie bij de analyse van de neergelegde jaarrekeningen niet in staat is om te zien dat er soms meerdere jaren productie in de kelder op € 0,- gewaardeerd zijn, dan lijkt mij dat geen onkunde of onwetendheid te zijn.
Welke druiven
Enkel kwaliteit rendeert
Er worden nog al wat bedenkingen geplaatst bij de rendabiliteit van wijnbouw in België. Er wordt gesteld dat wijnbouw op zijn eigen niet rendabel kan zijn. De calculaties die aan deze beweringen ten grondslag liggen zijn echter niet juist. De werkelijkheid is dat uit recent Duits onderzoek blijkt dat de kostprijs per fles, met inbegrip van rendement over het geïnvesteerd vermogen en een vergoeding voor het werk van de wijnbouwer, tussen € 3.79 à € 7.47 ligt bij een productie van 1.000 liter. € 3.79 voor een basiswijn en € 7.47 voor een topwijn, maar die kan men voor € 15,00 of meer verkopen. (zie tabel*)
Dat kwaliteit rendeert blijkt duidelijk uit het feit dat in België producenten van kwaliteit vrijwel allemaal hetzelfde probleem hebben, te weinig wijn, en zij realiseren de hoogste prijzen.
De keuze van het nagestreefde rendement is dan ook, naast de keuze van de druiven, een van de belangrijkste beslissingen die men bij de aanleg van een wijngaard moet maken.
Zijn PiWi's een optie?
|