Starten professioneel

Wie aan professionele wijnbouw wil doen staat voor een grote uitdaging. Door onze hoge loonkost kunnen we niet competitief produceren voor de 'goedkope' markt. Belgische wijn zal altijd in de 'hogere segmenten' verkocht moeten kunnen worden. En die vragen, terecht, waar voor hun geld. Belgische wijn moet daarom van een zeer goede kwaliteit zijn om rendabel aan wijnbouw te kunnen doen.
Welke stappen kun je ondernemen wanneer je overweegt om met wijndruiven te beginnen.
- Vraag deskundig advies over de geschiktheid van het perceel
- Eventueel een haalbaarheidsstudie als het een groot project betreft.
- Doe een grondanalyse
- Volg een goede opleiding
- Plant een proefwijngaard aan

Wijnbouw of wijndruiven-teelt

We moeten een onderscheid maken tussen de teelt van wijndruiven om deze zelf tot wijn te verwerken, wijnbouwer/wijnmaker, of druiven telen om deze aan een wijnmaker te verkopen. De eerste zullen druiven telen om er de wijn van te maken die zij voor ogen hebben. De meesten zullen een goede tot zeer goede wijn willen maken en willen dan ook de beste, daarvoor noodzakelijke, druiven willen telen. De tweede kijken naar de opbrengst en willen vaak zo veel en goedkoop mogelijk produceren. Hierbij wordt vaak uit het oog verloren dat de wijnmaker waaraan men verkoopt ook hoge tot zeer hoge eisen aan de druiven stelt. Voor een lage kwaliteit, hybride druiven en hoog rendementsdruiven, zijn dan minder waard dan de kwalitatieve druiven van klassieke variëteiten en lage rendementen. De prijzen per kg variëren bij ons dan ook zeer sterk. Deze gaan van € 0,80 tot boven € 2,00 per kg. Dus ook wie enkel druiven wil telen heeft er dus alle belang bij om voor een hoge kwaliteit te kiezen.
​
Momenteel wijnmakers nog vaak druiven in het buitenland aan omdat er bij ons nog maar weinig druiven te koop zijn. 'Wijndruiven-telers' zijn nog uiterst schaars.
"… Dat in de nabije toekomst ook een beperkte groep van land- en tuinbouwers de keuze zal maken om zich om te scholen tot ‘wijnboer’, lijkt me de logica zelve."
Philippe Masscheleyn, hoofdredacteur Boer & Tuinder

Wettelijke voorwaarden

Om zich als professioneel wijnbouwer te vestigen moet men erkend landbouwer zijn. Men moet dus de BASISOPLEIDING LANDBOUW gevolgd hebben. 
Wil men professionele gewasbeschermingsmiddelen gebruiken, dan moet men over een FYTOLICENTIE beschikken.
Men moet een registratie bij het FAVV hebben om wijn te mogen verkopen. Ook moet u een accijnsnummer bij de Administratie van Douane en Accijnzen hebben.
Wanneer men wijn wil schenken aan derden moet een registratie bij het FAVV hebben. Wanneer men wijn wil verkopen moet men ook een accijnsnummer bij de Administratie van Douane en Accijnzen hebben.

Lange termijn

Wie op de snelle winst uit is kan wijnbouw best vergeten. Wijnbouw is een lange termijn investering. Op lange termijn kan het dan weer wel erg lucratief zijn, of juist niet. Maar dat is op voorhand heel goed in te schatten. Het belangrijkste is de ligging van het domein. Klimaat, micro-klimaat, bodem, ondergrond en waterhuishouding zijn daarbij de factoren die in belangrijke mate bepalend zijn voor de haalbare kwaliteit.
​

Haalbaarheidsstudie

Alvorens de beslissing te nemen om aan wijnbouw te gaan doen is een goede haalbaarheidsstudie nodig. Een dergelijk deskundigeverslag geeft inzicht over de mogelijkheden en de te verwachten resultaten. Enkel wanneer men weet welke mogelijkheden er zijn kan men op een verantwoorde manier een beslissing nemen. Een dergelijk verslag is ook belangrijk wanneer men voor de investeringen naar financiële instellingen gaat.

Voor de basisopleiding landbouw of fytolicentie

(*) Om zich als professioneel wijnbouwer te vestigen is geen opleiding als wijnbouwer/wijnmaker vereist maar wel sterk aan te raden. Een attest van de opleiding op maat volstaat. Bij aanleg van meer dan 2 ha wijngaarden is een 'basisopleiding landbouw' wel aangewezen, en om professionele sproeistoffen te kunnen gebruiken moet men over een fytolicentie beschikken. 
Men mag niet zonder meer weiland in wijngaard transformeren. Veel weilanden zijn beschermd grasland. 

Waarschuwing

Hier is een waarschuwing op zijn plaats voor mensen die adviseren om 'moderne' stokken te planten die 'veel gemakkelijker' zijn en die men 'minder moet spuiten'. Het gaat dan gewoonlijk om zogenaamde PiWi's. Ten onrechte spreekt men vaak van 'resistente rassen'. De waarheid is dat:
- deze druiven meestal niet minder worden gespoten omdat ze voor andere dan meeldauw-schimmels veelal veel gevoeliger zijn.
- de resistentie, voor zover nog aanwezig, na enkele jaren verdwijnt
- er nu stammen van valse meeldauw zijn waartegen deze PiWi's geen enkele verhoogde weerstand hebben.
- deze druiven anthranilzuur aanmaken, hetgeen in wijndruiven niet gebeurt. Dit anthranilzuur vormt met alcohol een ester die stinkt. Men noemt het 'foxy'. Dit is geen aangename geur en een officiële wijnfout die volgens het OIV aanleiding geeft om de wijn onmiddellijk uit competitie te halen.   
Een valse start?
U heeft vroeger het advies gevolgd en hybriden aangeplant? U heeft nu gezonde volgroeide planten, heeft het wijn maken onder de knie, maar wordt beperkt door de het kwaliteitspotentieel van de druiven, maar wil niet van voor af aan opnieuw starten? Er is een alternatief: OMENTEN. Met 90% slaagkans en maximaal 1 jaar oogstverlies kunt uw oude hybriden vervangen door kwaliteitsvolle echte wijndruiven. 
In Nederland worden hybriden (zoals deze PiWi's) gerooid en ook in België is de wijn vaak niet te verkopen. De kelders zitten vol met onverkoopbare wijn van deze hybriden. Dat is niet wat u na vijf jaar zelf wilt ervaren. Koop eerst wat flessen van deze druiven en vergelijk ze met wijn van wijndruiven en het verschil zal al vlug duidelijk worden.

Schaalvergroting

Ook in de wijnbouw is er een sterke trend naar schaalvergroting merkbaar. Hierbij zien we dat vooral heel kleine wijnbouwers, die doorgaans in bijberoep actief zijn en hun druiven verkopen of deel uitmaken van een coöperatie, er mee stoppen. En dat de groei vooral in het segment groter dan 5 ha zit. 
Symposium over wijnbouw in België en Nederland 2011