Tijdens een studiedag wijnbouw in de zomer van 2017 werd er speciaal aandacht besteed aan Valse meeldauw. Uit Italië was Dr. Pertot, een specialiste op dit gebied, een uiteenzetting komen geven. Uiteraard werd de vraag gesteld of 'moderne rassen' geen oplossing zouden kunnen bieden. Het standpunt van Dr. Pertot was duidelijk; de resistentie neemt na verloop van tijd af en wanneer men minder spuit tegen valse meeldauw krijgt men last van Phomopsis en moet men daartegen weer gaan spuiten. "PiWi's zijn geen oplossing".

Het wordt stilaan steeds meer duidelijk dat de zogenaamde 'nieuwe rassen' veelal niet zijn wat men ervan beweert, oorsprong van planten is dubieus, stambomen zijn incorrect en classificaties foutief. Dit alles om de Europese wetgeving te kunnen omzeilen. De EU laat het er niet bij zitten en heeft de controle op wettelijk beschermde herkomstbenamingen naar zich toe getrokken. België wordt teruggefloten en zal zijn wetgeving moeten bijstellen. 

EU definitie

In Nederland worden hybriden (zoals deze PiWi's) gerooid en ook in België is de wijn vaak niet te verkopen. De kelders zitten vol met onverkoopbare wijn van deze hybriden. Dat is niet wat u na vijf jaar zelf wilt ervaren. Koop eerst wat flessen van deze druiven en vergelijk ze met wijn van wijndruiven en het verschil zal al vlug duidelijk worden.

Wat is een hybride?

Er zijn drie grote groepen druiven:

1.       De Amerikaanse rassen (Vitis Labrusca, Vitis Bicolor e.a. Oost-Amerikaanse soorten. Het westen had geen druiven)

2.       Oost Aziatische rassen zoals de Vitis Coignetiae

3.       Europese en West- en Centraal-Aziatische rassen waaronder de Vitis Silvestris en onze wijndruif, de VITIS VINIFERA.

 

Elk van deze drie groepen hebben sterk afwijkende eigenschappen. Zo zijn de Amerikaanse rassen bestand tegen de uit Amerika afkomstige ziektes als meeldauw en valse meeldauw, maar veel belangrijker is nog dat zij resistent zijn aan de druifluis. De druifluis, Phylloxera vastatrix, is een insect dat de wortels van de druivelaars aantast. In de negentiende eeuw werd de Europese wijnbouw door dit insect aan de rand van de afgrond bracht. De Oost Aziatische rassen zijn dan weer zeer goed tegen de koude bestand, maar alleen de Vitis Vinifera, de Europese wijndruif, kan lekkere wijn voortbrengen. 

 

Toen in de negentiende eeuw de druifluis, de Phylloxera vastatrix, dankzij de veel snellere stoomschepen, de tocht over de Atlantische oceaan overleefden, brak in Europa de hel los. De wijngaarden stierven massaal af. De oorzaak van de raadselachtige vernietigende ziekte werd in 1868 ontdekt door onder andere Professor Planchon die het verband tussen het afsterven van de stokken en de kleine gele insecten op de wortels legde. De enige oplossing bestond er uit om onze wijndruif met Oost Amerikaanse druiven te kruisen. Dit hybridiseren was weliswaar de redding van onze wijnbouw, maar de kwaliteit was veel minder dan deze van onze wijndruiven. In een poging om druiven te kweken die een betere kwaliteit wijn zouden voortbrengen had Albert Seibel al meer dan 16.000 hybriden gekruist, waarvan er ruim 500 commercieel werden geteeld.

 

Toen rond 1900 de techniek van het enten werd ontdekt kon men door onze klassieke wijndruiven (Vitis Vinifera) op hybride onderstammen te enten weer de ‘oude’ kwaliteitswijnen produceren. Landen als Frankrijk besloten vrijwel onmiddellijk om de aanplant van hybriden te verbieden. Wijndruiven geënt op hybride onderstokken werden de norm en zijn dat tot op heden. Afgezien van enkele landen in het voormalige Oostblok verdwenen de hybriden vrijwel volledig uit de wijngaarden.

 

 

De Regent, de meest aangeplante hybride, kan men moeilijk een succes noemen. Hoewel hij in België en Nederland nog steeds wordt gepropageerd zien we in Duitsland dat deze druif, sinds men de eerste resultaten bij wijnbouwers kende, niet meer wordt geplant maar langzaam verdwijnt. 

De 'Hollandse' visie op hybriden

In PERSWIJN, een Nederlands wijntijdschrift geeft men duidelijk weer hoe de 'Hollandse' benadering van hybriden is:  

‘Hybriden’
Hybriden staat hier opzettelijk tussen aanhalingstekens, want echte hybriden, kruisingen van vitis vinifera met een andere vitissoort, zijn druiven als johanniter en souvignier gris allang niet meer.
Johanniter bijvoorbeeld heeft als ouderaandelen enerzijds riesling en anderzijds een kruising van pinot gris x chasselas met een hybride (een Seibelras). Genetisch gezien is het niet-vinifera-aandeel erg klein in zo’n druif, dus de term hybride is hier echt niet meer gepast. Maar los van dat, je kunt ook gewoon stellen dat het allemaal draait om wat er in het glas zit, en dat is in het geval van johanniter en souvignier gris zeer acceptabel.

Er bestaat echter niet zoiets als 'een beetje hybride'. Een plant is zuiver Vitis vinifera, de wijndruif, of is niet zuiver en dus een hybride. Maar eigenlijk zegt het laatste woord meer dan voldoende. 'acceptabel'!   Het is natuurlijk ontzettend spijtig dat er zo weinig Hollandse wijn van klassieke druiven wordt gemaakt. Het is natuurlijk begrijpelijk dat men, bij gebrek aan beter, hun wijnen 'acceptabel' vindt.

Iets verderop in het artikel staat dan weer: "Goed, we zullen het gaan zien de komende jaren. Laat het duidelijk zijn dat ik het van harte hoop, maar ook mijn twijfels heb omtrent de intrinsieke kwaliteit van rassen die niet primair met kwaliteit als doel zijn gekweekt."

NEUZUCHTUNGEN en PiWi-rassen

Vooral Duitsland is blijven zoeken naar nieuwe kruisingen die wel een aanvaardbare kwaliteit leveren en toch een hogere schimmelresistentie vertonen. Hierbij werd gebruik gemaakt van 'oude' hybriden die met Vitis vinifera werden gekruist. Hierdoor nam het 'foxy' aroma af, maar ook de resistentie werd minder. Soms is het aandeel van de Oost Amerikaanse druif in de stamboom zo ver afgenomen dat van resistentie amper nog sprake is. 

Vitis vinifera of hybride?

Omdat hybrides niet in kwaliteitswijnen gebruikt mogen worden proberen her en der mensen een 'creatieve oplossing' te vinden. Zelfs Duitse officiële instellingen proberen de door hun ontwikkelde hybrides voor kwaliteitswijn toegelaten te krijgen. Niet zozeer voor gebruik in Duitsland, maar vooral voor de export naar Nederland en in mindere mate ook België.

De EG heeft een website, E-BACCHUS, van waaruit de Europese wetgeving toegankelijk is.

Het ultieme oordeel: zelf proeven